Nederland doet met elf verenigingen flink mee aan de groei van de populariteit van het Pilot Gig roeien. Een traditie die tot de verbeelding spreekt in de snelste zeewaardige sloep ter wereld. Er is zelfs een Nederlandse vereniging (de Dutch Pilot Gig Associaties) en een heuse competitie. Elk jaar doen er een aantal Nederlandse ploegen mee aan de wereldkampioenschappen bij Engelse Scilly-eilanden. 'De grootste uitdaging is de accommodatie', zegt Martijn Vintges, die tien leden van Jason uitnodigt om het eens uit te proberen.
‘Bij Coastal Rowing ga je met glad materiaal op zee. De techniek is hetzelfde als bij gewoon roeien. Er wordt geroeid met twee riemen, een rolbank en riggers (scullen). De boten zijn alleen breder en stabieler, dus beter bestand tegen golfslag en stroming. Het is op dit moment razend populair en het is zelfs op weg naar een Olympische sport.
Sloeproeien en Pilot Gig-roeien zijn allebei boordroei-sporten met een vaste bank. Er zijn veel type roeisloepen: brandweersloepen, piratenboten, alle politieregio’s hebben nu zelfs een eigen boot voor agenten met PTTS- of burn-out- klachten.
‘De wedstrijden zijn bij sloeproeien langer, 10 kilometer of meer. De vermaarde Harlingen-Terschalling-race (HT-race) van 34 km is de Koninginnetocht maar hier bij Watersportvereniging De Kaag organiseren we volgend jaar voor de 19de keer de Kaag-race. De afstand is 15 kilometer. Voor de gigs is het dan 5 tot 8 kilometer of een spectaculaire sprintrace van 1 kilometer.
‘Het gaat bij roeien altijd om samenwerken, balans en ritme, maar bij sloeproeien komt alle kracht uit je armen en rug. Bij een gig die minder diep is, gaat het- ondanks de vaste bank - wel degelijk om techniek. Je kunt zeggen dat het Pilot Gig-roeien qua techniek tussen coastal roeien en sloeproeien in zit. Er is een vaste bank en houten pinnen voor je riemen die niet gefixeerd zijn. Je moet je tegen je spoorstok schrap zetten en de kracht van je benen via je rug en armen op je riem en blad brengen. Bij een wedstrijd is het parcours voor een gig nooit een rechte streep maar een gemanoeuvreer om boeien waarbij je voorrang moet bieden aan de snelste. Er komt veel meer bij kijken dan brute kracht.’
‘De sport is ontstaan in de 19de eeuw aan de kust van Cornwall. Pilot is een piloot oftewel een loods. Deze loodsen waren nodig om grotere vrachtschepen aan de ruige kust van Zuidwest-Engeland de weg te wijzen. De roeiboot die deze loods het snelst naar een schip kon brengen, kreeg de klus. De iepenhouten gig werd steeds ingenieuzer en uiteindelijk de snelst zeewaardige roeiboot ter wereld. De sport wordt nog steeds fanatiek beoefend. In elk dorp in Cornwall is wel een rowing club met als hoogtepunt de World Pilot Gig.’ Championship op de Scilly-eilanden. En zo is de sport 25 jaar geleden overgewaaid naar Nederland.’
‘Nee, dat is waar, maar de elf Pilot Gig-verenigingen liggen alle aan open water en vergis je niet: op het IJmeer bij Muiden kunnen de golven hoog zijn en kan het flink spoken. In Engeland stormt het ook niet altijd. Tussen de eilanden is het water net zo vaak glad en rustig. De omstandigheden bieden hier in elk geval voldoende trainingsmogelijkheden. Niet voor niets heeft een Nederlandse damesploeg een keer gewonnen van de Engelsen die zeven dagen per week trainen op volle zee. Bij afsluiting van het seizoen, de tweedaagse bij Muiden, de Slag bij Pampus, doen ook Engelse ploegen mee, dit jaar zelfs een Amerikaanse.’
Ja, dat is geweldig. Elk jaar werkt iedereen er keihard aan om in mei naar Engeland te gaan. Ook dit jaar waren er zeven ploegen. Het grote probleem zijn de accommodaties. Het hele eiland St Mary’s is dan afgeladen vol. Daarom mogen van ons het ene jaar de dames meedoen, het andere jaar de mannen. Dit jaar was het onze beurt.
Er deden 125 boten mee en voorafgaand aan de wedstrijd van zondag zijn er pool races. Er vallen geen boten af, je krijgt gewoon lager getal. Na ‘get ready, go’ ga je als een sodemieter 4 kilometer van het ene eiland in een trechter naar de havenmond van het andere eiland. De beste twaalf komen in de A-pool. Zondags zijn er nog twee pool races. Als je finisht, ga je voor boei liggen, gaat de fles open en begint iedereen te zingen. Met de riemen verticaal de lucht in wacht je de wereldkampioen af. Er heerst een super sfeer en er zijn zulke gezellige mensen.
‘Ook in Nederland is dat het geval. Het gaat om een kleine groep mensen die elkaar acht tot negen keer per jaar ontmoet bij wedstrijden. En dan is het na de prijsuitreiking één groot feest. Vaak met een dj in de avond.
‘Er is elke zaterdag een opstapboot. Ik nodig jullie uit om het eens te proberen. Kom met tien mensen, dan regelen wij twee boten, twee ervaren roeiers en twee sturen.’
Wil je meer lezen over Pilot Gig-roeien, neem een kijkje op de website van de Dutch Pilot Gig Association: